Pissebedden behoren tot de groep van terrestrische (aan land gebonden) kreeftachtigen. Ze zijn uniek in hun vermogen om zich op te rollen tot een bal, wanneer ze denken in gevaar te zijn. Deze vaardigheid heeft hen de bijzondere Engelse benaming 'pill bugs' of 'roly polies' gegeven.
Oorsprong
Oorspronkelijk zijn pissebedden zeedieren. De landpissebed heeft de zee verlaten, maar heeft zijn kieuwen behouden, deze zitten in het achterlijf van de pissebed. Op die manier kan het dier zuurstof op te nemen uit zijn omgeving. De kieuwen moeten altijd vochtig blijven, omdat hij anders niet meer functioneert. Dit is de reden waarom de pissebed in een droge omgeving niet lang kan overleven.
Kenmerken
De dieren zijn meestal grijs van kleur maar ook wel geelachtig of paarsbruin, soms met lichtere of donkere vlekken. Je ziet ze vaak langs houten schuurtjes of onder de bloempotten op je terras.
Het lichaam van een pissebed is onder te verdelen in drie stukken: de kop (met één segment), de thorax (met zeven segmenten) en het abdomen (met zes segmenten)
In het abdomen gedeelte zitten de kieuwen waardoor ze zuurstof naar binnen kunnen laten.
Pissebedden kunnen bij gevaar hun lichaam oprollen tot een balletje. Dit verdedigingsmechanisme wordt mogelijk gemaakt door hun lichaamsstructuur. Ze hebben overlappende platen die verbonden zijn door flexibele gewrichten. Deze gewrichten stellen het lichaam in staat om naar binnen toe op te rollen.
Voeding en rol in het ecosysteem
Het dieet van pissebedden bestaat grotendeels uit afbraak of rottend plantmateriaal, maar ook houtvezels.
Vooral in natte omstandigheden eten ze bladeren, stengels, scheuten, wortels, knollen en vruchten. Soms eten ze echter ook uitwerpselen. Daarom zie je ze wel eens in grote groepen onder je kippen- of konijnenhok buiten.
Pissebedden dragen bij aan het ecosysteem door dood organisch materiaal te eten en dit om te zetten in voedingsstoffen die weer in de bodem worden teruggebracht. Soms halen ze ook slechte dingen, zoals zware metalen, uit onze grond. Ze kunnen dat deels verteren, maar als pissebedden sterven, komen die slechte dingen toch weer, zij het in veel mindere mate, terug in de aarde. Zo helpen ze het ecosysteem ook. Toch knap van zo'n klein diertje!
Voortplanting
Het voortplantingsproces van pissebedden is bijzonder. Het mannetje plaatst zijn spermapakket in de broedbuidel van het vrouwtje. Het vrouwtje houdt de jongen, als ze uitgekomen zijn, in haar broedbuidel totdat ze een aantal keren verveld zijn. Als ze uiteindelijk zelfstandig worden zijn ze nog niet volwassen. Het zijn hiermee de enige kreeftachtigen die niet op water aangewezen zijn voor de eerste levensfasen van het nageslacht.
Pissebedden spelen een belangrijke rol in de ecosystemen waarin ze leven. Ze zijn de onbezongen helden van onze tuinen, die helpen om de bodemgezondheid in stand te houden en het organische materiaal in onze bodems te recyclen. Het zijn fascinerende diertjes die een tweede blik waard zijn.
