De axolotl is een vriendelijk beestje. Hij lijkt immers altijd te glimlachen.
Het unieke uiterlijk van deze salamander trekt bij velen de aandacht: een afgeplatte kop, kleine oogjes, drie paar uitwendige kieuwen en korte pootjes zonder zwemvliezen. In het midden van zijn rug zie je een lange kam.
Het waren de Azteken die deze unieke salamander zijn naam gaven. In het Azteeks betekent ‘atl’ water en ‘xolotl’ hond. Letterlijk vertaald betekent ‘axolotl’ dus ‘waterhond’.
Ontwikkeling
Net als de meeste van zijn salamander familie begint het
leven van de axolotl als een piepklein, doorzichtig eitje dat onder water
gelegd wordt. Hij groeit uit tot een kikkervisje - een larve- met kieuwen en een
platte vin-achtige staart.
Daarna verliezen vele salamanders deze kenmerken en
ontwikkelen ze longen en kruipen het land op. Maar de axolotl ontwikkelt zich
niet naar een landwezen.
Zelfs als hij blijft groeien (tot wel 30 centimeter) blijft hij in die larvale levensstijl hangen. Zijn kieuwen zijn rood-paarsig van kleur vanwege de bloedcellen die pulseren om genoeg zuurstof uit het water te kunnen halen. Om adem te halen flapt hij met zijn kieuwen.
Gedrag
Het is een goed teken als je axolotl onderzoekend en nieuwsgierig is. Kijk dagelijks naar het dier om zijn gedrag en behoeftes te leren kennen. Het is hartstikke leuk om naar manieren zoeken om het leven van je axolotl te verrijken, zowel voor jezelf als voor je dier!
Met nieuwe prikkels stimuleer je je dier en doorbreek je zijn dagelijkse routine. Verrijking kan bestaan uit de variatie in schuilmogelijkheden of je kan het voedsel op een andere manier aanbieden om het voedselzoekgedrag te stimuleren.
Huisvesting en verzorging
Een aquarium van 90 x 40 x 50 cm is geschikt voor maximaal 2 axolotls. Het is beter om ze alleen of per paar te houden, om agressie te voorkomen. Ze geven de voorkeur aan stil of langzaam stromend water, dus gebruik een zachte filterpomp.
Houd de watertemperatuur onder de 20 °C. Zet je aquarium dus zeker niet op een zonnige plaats in huis, want dat warmt het water alleen nog maar meer op. Overweeg een 'koeler' voor optimale temperatuurcontrole in het aquarium. Verder is de zuurgraad van je water belangrijk, ideaal is een pH-waarde tussen 7,4 tot 7,6. Zorg dat je bij de speciaalzaak 'waterverbeteraar' koopt, want ons leidingwater bevat teveel chloor.
Als bodembedekking kun je het beste fijn zand, grote stenen, of beter helemaal niets gebruiken. Axolotls hebben de gewoonte om grind en kleine steentjes op te eten en deze kunnen verstoppingen veroorzaken in het darmkanaal.
Creëer voldoende verstopplaatsen, zoals schuilgrotten, stukken hout of kurk. Waterplanten (gewone en drijvende) zijn aan te raden. De dieren zijn ietwat verlegen en houden niet van fel (zon)licht.
Voeding
Axolotls zijn carnivoor. De dieren scharrelen in het wild over de waterbodem op zoek naar kleine kreeftachtigen en ongewervelden die ze door een snelle opening van hun bek opzuigen.
In gevangenschap kun je je axolotl voeren met regenwormen, muggenlarven (rode, zwarte en witte), en kleine dunne stripjes vlees en vis. Deze zijn veelal als diepvriesvoer verkrijgbaar. Er zijn pellets ontwikkeld speciaal voor axolotls die verkrijgbaar zijn bij reptielenspeciaalzaken.
Zeer bijzondere weetjes
Als er niet genoeg zuurstof meer in het water zit
heeft de axolotl een plan B.
Plan B is naar het wateroppervlakte gaan en zuurstof uit de lucht
nemen die door zijn volledig ontwikkelde longen (die nog in zijn lijf zitten, achter
zijn kieuwen) prima opgenomen wordt. De longen zitten er nog als evolutionaire overblijfselen van
toen zijn voorouders nog op het land leefden.
De longen van de axolotl zijn een uitzonderlijk voorbeeld
van ‘cryptische metamorfose’.
Dit betekent dat het dier zich wel verder ontwikkelt aan de binnenkant, maar niet aan de buitenkant.
Axolotls hebben een bijzondere gave: afgebeten of afgebroken tenen, poten, kieuwen en zelfs stukjes van hun hersenen regenereren na een tijdje weer, ze groeien gewoon terug aan.
Oorsprong
Sinds de 16e eeuw wonen axolotls alleen maar in Mexico en om precies te zijn: het Xochimilco Meer in Mexico City. Maar doordat Mexico City gigantisch uitgebreide, vervuilde het meer. Tegenwoordig is dat meer nog slechts enkele poeltjes groot en moeten de axolotls vechten tegen invasieve roofdieren en warmer water door de klimaatverandering. Er zijn tegenwoordig nog maar een paar honderd axolotls die in het wild wonen. De rest van de axolotls worden gekweekt en verkocht aan particulieren en vooral onderzoekslaboratoria.
