Salamanders behoren net als kikkers tot de klasse van de amfibieën.
Amfibieën leven zowel in het water als op het land. Wereldwijd komen er zo’n 600 verschillende soorten salamanders voor, waarvan slechts een zestal in Nederland en België. Waar je als kind misschien nog het bos in ging om salamanders te vangen, mag dat nu niet meer. Ze zijn wettelijk beschermd. We nemen je graag mee in de wereld van de salamanders van de Lage Landen.
De kleine watersalamander
De kleine watersalamander, een van de meest voorkomende amfibieën in Nederland en België, wordt niet veel groter dan tien centimeter. Ze zijn te vinden in verschillende wateren, van vijvers en poelen tot zelfs tuinvijvertjes, mits er schuilplaatsen zijn. Hun bruine kleur wordt geaccentueerd door donkere strepen of vlekken en in hun dieet domineren kleine kreeftachtige waterdiertjes, zoals watervlooien.
De kamsalamander of grote watersalamander
De kamsalamander, ook bekend als de 'Grote watersalamander', dankt zijn naam aan de getande staartkam die de mannetjes tijdens paartijd ontwikkelen. Deze donkergrijze of bruine salamander, met een oranjegele buik en donkere vlekken, kan tot twintig centimeter lang worden. Het dieet bestaat uit kleine ongewervelde dieren zoals insecten en kreeftjes. De voorkeur gaat uit naar omgevingen met kleine bosjes of heggen dicht bij water. In Nederland en België wordt de soort als bedreigd beschouwd.
De vinpootsalamander, ofwel zwemvoetsalamander ofwel draadstaartsalamander
De vinpootsalamander, de kleinste salamander in Nederland, wordt ongeveer negen centimeter lang en komt voornamelijk voor in Limburg en Noord-Brabant. Deze soort prefereert bos- en heidegebieden nabij waterbronnen en is bruin tot olijfgroen van kleur. Kenmerkende eigenschappen zijn de zwarte zwemvliezen bij mannetjes en een zichtbare 'staartdraad' aan het staarteinde. Hij heeft de status 'kwetsbaar' op de Nederlandse Rode Lijst.
De vuursalamander, ook wel gevlekte landsalamander of goudsalamander
In Nederland en België is de vuursalamander een bekende soort, herkenbaar aan zijn zwarte of gele basiskleur met contrasterende vlekken of strepen. Dit dier, dat een lengte van 16 tot 20 centimeter bereikt, komt alleen voor in de vochtige, waterrijke bossen van Limburg. Ondanks dat het een salamandersoort is, kan de vuursalamander niet goed zwemmen en leeft voornamelijk op het land. Hij voedt zich hoofdzakelijk met kleine ongewervelde landdieren, zoals naaktslakken en regenwormen. Vrouwtjes betreden het water alleen om larven af te zetten. Helaas staat de vuursalamander op de Rode Lijst van Nederland als 'ernstig bedreigd'.
De alpenwatersalamander
De Alpenwatersalamander is een zeer kleurrijke soort met een oranje buik en blauwe flanken. Hij wordt niet groter dan tien centimeter. Zoals de naam suggereert, komt hij ook voor in hooggebergtes en in Nederland en België het liefst in stilstaand of traag stromend water. Net als andere salamanders is hij 's nachts actief en overdag verborgen.
De Italiaanse Kamsalamander,
Deze salamander is een exoot, ooit vrijgelaten op de Veluwe, maar van oorsprong afkomstig uit landen aan de Adriatische Zee zoals Italië en Slovenië. Mannetjes van deze soort, die tot vijftien centimeter worden, hebben in het water een duidelijke rugkam. Ze gedijen in water rijk aan onderwatervegetatie. Helaas neemt hun populatie in de meeste habitats af.
