Het aardvarken is een middelgroot, gravend en nachtactief zoogdier dat inheems is in Afrika.
Leefgebied
Het aardvarken leeft ten zuiden van de Sahara. Vroeger kwam hij ook noordelijker voor, langs de Nijl. Hij leeft in open savannes en licht beboste gebieden, voornamelijk in gebieden met losse, zachte grond om in te graven en waar mieren en termieten het hele jaar door voorkomen.
Kenmerken
Het aardvarken heeft een opvallend uiterlijk.
Hij heeft een groot lichaam met een lengte van ongeveer 1 tot 1,5 meter, een hoogte van 58 tot 66 cm en een gewicht van 40 tot 65 kilogram. Hij heeft korte poten, grote puntige oren en een dikke, harige staart.
Het aardvarken heeft sterke klauwen aan zijn voorpoten, waarmee hij uitstekend kan graven.
Zijn huid is meestal gelig tot lichtbruin van kleur, maar door het graven in de aarde toont hij meestal wat donkerder. De huid is dun bedekt met borstelharen.
Het aardvarken heeft een kenmerkende lange varkensachtige snuit met een kleine bek. De snuit is rond, zacht en beweeglijk. Langs de neusgaten zit dicht haar en op zijn snuit zitten kleine vlezige tentakeltjes, die dienen als tastorgaan. Hij heeft een lange plakkerige tong.
Hij hoort en ruikt heel goed, maar hij ziet helemaal niet goed.
Levenswijze
Het aardvarken is een solitair dier dat voornamelijk 's nachts actief is.
Mannetjes graven vaak een vrij simpel hol. Een gang met een of twee kamers waarin hij slaapt, schuilt voor de regen en zich verstopt voor roofdieren. De holen die hij graaft worden ook door andere dierensoorten gebruikt als schuilplaats, zoals bijvoorbeeld vleermuizen, aardwolven (een soort hyena, die ook mieren eet) en knobbelzwijnen, maar ook vogels en reptielen schuilen er graag.
Vrouwtjes graven meer complexe, vaste holen die meerdere gangen en kamers hebben, en wel acht of meer ingangen. Haar holenstelsel kan tot wel 6 meter diep gaan. De ingangen zijn vaak toegestopt en hebben een klein ventilatiegat.
Zij graaft ondiepe kuilen waarin ze haar uitwerpselen achterlaat en begraaft.
Het dieet van het aardvarken bestaat voornamelijk uit mieren en termieten, waarvan hij er duizenden per nacht kan verorberen. Hij gebruikt zijn lange, kleverige tong om de insecten op te likken. Soms is zijn hol ver weg van de termietenheuvels en moet hij 's nachts wel 30 kilometer afleggen om erbij te komen.
Hij eet ook nooit een hele termietenheuvel in één keer leeg, hij gaat een reeks heuvels en mierennesten af elke nacht. Als het eten schaars wordt, eet hij soms ook zachte insecten zoals de larve van de mestkever of kalebassen.
Bekijk zeker onderstaande video waarin je goed kunt zien hoe flink zijn klauwen zijn en hoe zijn neus werkt (ook al slaapt hij...)
Voortplanting
De voortplanting bij aardvarkens is vrij uniek. Het vrouwtje heeft een draagtijd van ongeveer 7 maanden. Meestal wordt er één (kaal en blind) jong per worp geboren. Het jong blijft de eerste twee weken na de geboorte in het hol en wordt gezoogd door de moeder. Als het jong 3 maanden is, krijgt hij vast voer en wordt hem geleerd hoe te graven en jagen.
Na ongeveer 6 maanden is het jong zelfstandig genoeg om op zoek te gaan naar voedsel.
Vijanden
Het aardvarken heeft enkele natuurlijke vijanden, zoals leeuwen, hyena's, luipaarden en pythons. Deze roofdieren proberen soms de holen van het aardvarken binnen te dringen om zich te voeden met zowel het aardvarken zelf als met de andere dieren die er leven of schuilen.
Het aardvarken is een intrigerend dier dat is aangepast aan het leven onder de grond. Met zijn unieke fysieke kenmerken en gedrag heeft het aardvarken zich aangepast aan een dieet van mieren en termieten, en heeft hij een belangrijke rol in het ecosysteem van Afrika.
