Zijn muggen nu eigenlijk ergens goed voor?
Ze houden ons ’s nachts wakker met hun gezoem, ze zuigen ons bloed ongevraagd, de bultjes jeuken enorm en ze kunnen een avondje nazomeren in de tuin, goed verpesten. Het belangrijkste hebben we nog niet eens benoemd! Muggen verspreiden dodelijke ziektes zoals het zika virus en malaria. In 2021 stierven er wereldwijd maar liefst meer dan 619.000 mensen na een beet van een mug die een ziekte hun lichaam inspoot. Er zijn wel 3000 soorten muggen, waarvan enkele honderden graag mensenbloed zuigen (alleen de vrouwtjes trouwens). Als je dit toch allemaal leest en je combineert het met je eigen ervaringen, dan zou je toch denken: “Is een mug zijn leven überhaupt iets waard?”
Muggen kunnen best nuttig zijn
Muggen bestuiven namelijk ook planten, net als andere insecten. Vooral de planten en bloemen in waterrijke omgevingen. De Platanthera obtusta, de noordelijke moerasorchidee, die vooral groeit in de koudere gebieden in het Noordelijk halfrond, wordt driftig bestoven door de muggen. Ze eten nectar en nemen het stuifmeel mee van bloem naar bloem en van plant naar plant. Dus die planten zijn erg dankbaar voor de mug. Toegegeven: er leven daar ook andere insecten die ook deze plant bestuiven. Zou de mug verdwijnen, zouden die planten daar in het noordelijk halfrond uiteindelijk wel herstellen. Maar toch…
Muggen vervullen toch ook een belangrijke rol in het ecosysteem. We weten dat muggen hun eitjes in water leggen. De larven die daaruit komen zijn dan weer voedsel voor de vissen. Daarmee vervullen ze dus een belangrijke rol in de voedselketen.
Maar vissen eten natuurlijk niet uitsluitend muggenlarven. Als muggen zouden uitsterven zouden erg veel vissen hun dieet moeten aanpassen. In het ergste geval zorgt dit ervoor dat de vissen ook verdwijnen en dat zou natuurlijk best wel eens catastrofaal kunnen zijn voor visetende dieren en hun rol in de voedselketen. Dus toch misschien een klein puntje voor de mug?
De larven van de mug moeten zelf natuurlijk ook eten. Zij zijn dol op algen. In Nederland is er bijvoorbeeld de rode larven van de Chironomus, een dansmug. Die vreet letterlijk zijn buik rond vol met algen en dood materiaal in het IJsselmeergebied. Die ruimen de boel goed op dus. En de muggenlarven die uiteindelijk uitgroeien tot muggen, worden weer opgegeten door vogels, vleermuizen, kikkers en andere insecten. Misschien een minder puntje voor de muggen, maar wel goed voor de voedselketen.
Muggen blijken ook goede plantenvoeding te zijn na hun natuurlijke dood. Want al dat plantmateriaal en die algen die ze als larve hebben gegeten komt op die manier weer terug in de bodem, en dat voedt de planten.
In het wetenschappelijke tijdschrift ‘Nature’ wordt aan aquatisch entomoloog Richard Merrit van Michigan State University (VS) de vraag gesteld: “Zijn muggen onmisbaar”. Hij antwoordt: “De natuur komt er hoogstwaarschijnlijk wel weer bovenop als de muggenpopulatie uitsterft. Het is alleen de vraag of het dier dat de rol van de mug overneemt het ecosysteem verbetert of verslechtert.”
Daar heeft hij wel een puntje.
Is er dan werkelijk niets belangrijks aan de mug? Toch wel. De soort Forcipomyia squamipennis, ofwel: het knutje, is zeer belangrijk voor de bestuiving van de cacaoplant. Zouden álle muggen uitsterven, dan moet je je voorbereiden op een wereld met (bijna) geen chocola.
En dat willen we allemaal toch liever niet!
